DIAGNOSTYKA CELIAKII W PIGUŁCE

Celiakia, jak większość z Państwa wie jest chorobą trzewną, zależną od glutenu. Jest to choroba autoimmunologiczna i polega na trwałej nietolerancji glutenu do tego stopnia, że spożywany gluten dla chorych działa jak trucizna,bowiem uszkadza kosmki jelitowe. Kosmki te odpowiedzialne są za wchłanianie pokarmu, stąd tak groźne jest ich uszkodzenie, gdyż prowadzi to w dłuższej perspektywie czasu do wielu problemów klinicznych, niedoborów itd. Jedynym lekiem na celiakie jest przejście na ścisłą dietę bezglutenową.

Diagnostyka Celiakii polega na wykonaniu badań krwi, oraz  pobraniu wycinków jelita do badania(biopsja) w czasie gdy podejrzany o chorobę pacjent  spożywa gluten.

Na początek:

- Jeżeli mamy podejrzenie celiakii u siebie lub swojego pacjenta   to warto swoje obawy skonsultować z lekarzem POZ (szczerze mówiąc szanse są średnie,biorąc pod uwagę kompetencje dzisiejszych lekarzy i bagatelizowanie wszystkiego) lub najlepiej prywatnie udać się do gastroenterologa.

Ważna uwaga – nie należy przechodzić na własną rękę na dietę bezglutenową bez konsultacji z lekarzem, zwłaszcza przed badaniami, gdyż możemy przez to uzyskać fałszywie ujemny wynik badań.
Ponadto nie zaleca się przechodzić na dietę bezglutenową bez jasnej wyraźnej diagnozy, ponieważ gluten zdrowym osobom nie szkodzi, a dieta z wyłączeniem glutenu często jest dietą niedoborową, zwłaszcza jeśli nie układał jej wykwalifikowany dietetyk.

Następnie ogarnięty gastroenterolog zaleci któreś z dostępnych badań krwi:

-     przeciwko transglutaminazie tkankowej (tTG),   - ten wskaźnik według mojej wiedzy jest najbardziej miarodajny

-   przeciwko deaminowanemu peptydowi gliadyny (DGP)

-        przeciwko endomysium mięśni gładkich (EmA)

Uwaga – badania AGA (antygliadynowe przeciwciała) mogą wskazywać na nieceliakalną nadwrażliwość na gluten, jednak obecnie nie są one złotym standardem w diagnostyce CELIAKII.

Opcjonalnie (czytaj – zależnie od zasobności portfela) można by również zrobić przeciwciała całkowite IgA i IgG.

Niestety diagnostyka celiakii jest na tyle skomplikowana, że samo wykonanie badania przeciwciał może być niewystarczające. Niekiedy mimo celiakii przeciwciała w ogóle nie są wytwarzane. A samo pojawienie się wymienionych wyżej przeciwciał też nie jest gwarancją rozpoznania choroby – choć owszem wskazuje na wysokie prawdopodobieństwo.

Dlatego (poza kilkoma wyjątkowymi sytuacjami) konieczna jest  biopsja jelita  cienkiego.

Podczas gastroskopii do laboratorium pobrany zostaje wycinek jelita cienkiego i na podstawie jego obrazu +  obecności przeciwciał diagnozuje się celiakie.

Genetyczne testy.  Ostatnimi czasy w diagnostyce celiakii cieszą się powodzeniem testy genetyczne. Brak obecności  alleli kodujących antygeny HLA-DQ8 i HLA-DQ2 u człowieka, oznacza że brak celiakii jest niemal pewny.   Obecność tych antygenów stwierdza się u 96% pacjentów chorych na celiakię. Obecność tylko jednego z powyższych alleli, nie oznacza że na pewno mamy do czynienia z celiakią. Jest to jedynie wskaźnik silnej predyspozycji genetycznej, którą można potwierdzić, bądź wykluczyć poprzez badanie przeciwciał i biopsji jelita cienkiego.

Leczenie celiakii polega na przejściu na całkowicie bezglutenową dietę. Na zawsze. Innego "leku" nie ma.